KIC 8462852 - WTF?

Dyson Swarm

Στις 17 Οκτωβρίου δημοσιεύτηκε σε ένα από τα πιο αναγνωρισμένα επιστημονικά περιοδικά Αστρονομίας και Αστροφυσικής, το Monthly Notices of the Royal  Astronomical Society, ένα άρθρο με τίτλο: KIC 8462852 – Where’s the flux? (http://arxiv.org/pdf/1509.03622v1.pdf). Στο άρθρο αυτό μελετάται η περίεργη καμπύλη φωτός του άστρου KIC 8462852 (https://en.wikipedia.org/wiki/KIC_8462852) όπως καταγράφηκε από το διαστημικό τηλεσκόπιο Kepler. Πριν τη δημοσίευση του άρθρου, η επιστημονική κοινότητα είχε ήδη αρχίσει να ασχολείται με το περίεργο αυτό (και μέχρι στιγμής μοναδικό) φαινόμενο.

Αρκετές ερμηνείες προτάθηκαν. Το φως του αστέρα θα μπορούσε να σκιάζεται από την ύπαρξη μεγάλου σμήνους κομητών που υπό την επήρεια ενός σχετικά κοντινού καφέ νάνου ξέφυγαν από το νέφος του Oort του αστρικού τους συστήματος και κινούνται σε ελλειπτικές τροχιές γύρω από το κεντρικό αστέρι.  Σύμφωνα με άλλες θεωρίες, η περίεργη μεταβολή στη λαμπρότητα του αστέρα μπορεί να οφείλεται σε σκοτεινό συνοδό αστέρα, ζώνη αστεροειδών, γιγαντιαίους πλανήτες με συστήματα δακτυλίων, πρωτοπλανητικό δίσκο γύρω από τον αστέρα κλπ. Καμία όμως από τις παραπάνω ερμηνείες δεν φαίνεται να υποστηρίζεται απόλυτα από τα μέχρι στιγμής δεδομένα. Η πιο εντυπωσιακή όμως θεωρία παρουσιάστηκε στο άρθρο «THE G SEARCH FOR EXTRATERRESTRIAL CIVILIZATIONS WITH LARGE ENERGY SUPPLIES. IV. THE SIGNATURES AND INFORMATION CONTENT OF TRANSITING MEGASTRUCTURES» (http://arxiv.org/pdf/1510.04606v1.pdf).

Dyson Sphere

Σε αυτό το άρθρο παρουσιάζεται η πιθανότητα οι μεταβολές στην λαμπρότητα του αστέρα να οφείλονται σε γιγαντιαίες κατασκευές (megastructures) ενός εξωγήινου πολιτισμού που βρίσκονται σε τροχιά γύρω από το αστέρι με σκοπό να συγκεντρώνουν όση περισσότερη ενέργεια γίνεται ώστε να καλύπτουν την αυξημένη ανάγκη για ενέργεια. Τέτοιες κατασκευές θα μπορούσε να είναι μία Dyson Sphere ή ένα Dyson Swarm.

Kardashev Scale

Μία ενδιαφέρουσα κατάταξη για τους τεχνολογικά ανεπτυγμένους πολιτισμούς, είναι η κλίμακα Kardashev. Η κλίμακα αυτή χωρίζει τους πολιτισμούς σε 3 τύπους ανάλογα με την ποσότητα ενέργειας που είναι ικανοί να δεσμεύουν και να αξιοποιούν:

Τύπος Ι. Ο πολιτισμός αυτός αξιοποιεί όλους τους ενεργειακούς πόρους του πλανήτη του.

Τύπος ΙΙ. Ο πολιτισμός αυτός αξιοποιεί όλους τους ενεργειακούς πόρους του αστέρα του.

Τύπος ΙΙΙ. Ο πολιτισμός αυτός αξιοποιεί όλους τους ενεργειακούς πόρους του γαλαξία του.

Kardashev Scale projection for Human Civilization

Έτσι, αν οι μεταβολές της ακτινοβολίας του αστέρα KIC 8462852 οφείλονται σε κάτι τέτοιο, αυτό σημαίνει ότι στους πλανήτες αυτού του συστήματος κατοικεί (ή κατοικούσε) ένας πολιτισμός τύπου ΙΙ. 

Εχθές ανακοινώθηκε από τους επιστήμονες του SETI (Search for Extraterrestrial Intelligence) ότι ξεκινούν ένα πρόγραμμα εντατικής παρακολούθησης του συγκεκριμένου αστρικού συστήματος για την ανίχνευση πιθανών ραδιοσημάτων. Βέβαια, στην επίσημη ανακοίνωση τονίζεται ότι η πρόσφατη ιστορία μας έχει διδάξει να μην ενθουσιαζόμαστε εύκολα, και ότι δεν θεωρούν ότι υπάρχουν ουσιαστικές πιθανότητες να βρουν κάτι. Όμως ποιος ξέρει; 

Ακόμα και αν φαντάζει ως προϊόν επιστημονικής φαντασίας, είναι παρόλα αυτά εξαιρετικά γοητευτικό να το αναλογίζεται κανείς…

Φως, νερό, τηλέφωνο.

Lujendra (Luju) Ojha - Mars image

Ροές νερού στις πλαγιές του κρατήρα Garni

Τρεχούμενο νερό στον Άρη! Ε, εντάξει, φως και τηλέφωνο δεν έχει ακόμα, αλλά η ανακοίνωση της Δευτέρας 28 Σεπτεμβρίου αφορούσε τελικά (όπως πολλοί είχαν μαντέψει) την επιβεβαίωση της ύπαρξης νερού στην επιφάνεια του Άρη σε υγρή μορφή. Πρόκειται για “recurring slope lineae”, δηλαδή για «ρυάκια» που εμφανίζονται και εξαφανίζονται με περιοδικό τρόπο κυρίως στις πλαγιές κρατήρων.

Η ανακάλυψη – ή πιο σωστά η επιβεβαίωση βασίστηκε σε έρευνες του εικοσιπεντάχρονου μεταπτυχιακού Lujendra Ojha (Georgia Institute of Technology) που ξεκίνησαν με τη δημοσίευση εργασίας του από το 2010 ενώ ήταν ακόμα προπτυχιακός. Η πρώτη αυτή εργασία αξιοποιούσε το High Resolution Imaging Science Experiment (HiRISE), ένα όργανο του δορυφόρου Mars Reconnaissance Orbiter (MRO) που βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον κόκκινο πλανήτη. Η ανακοίνωση της Δευτέρας συνέπεσε με την δημοσίευση της τελευταίας του μελέτης στο περιοδικό Nature Geoscience, όπου χρησιμοποιήθηκαν δεδομένα σχετικά με τη χαρτογράφιση των αλάτων της επιφάνειας του Άρη από το Compact Reconnaissance Imaging Spectrometer for Mars (CRISM) του MRO.

Α, ναι… είναι και κιθαρίστας σε death metal band. Yeah!

Τι σημαίνουν όμως όλα αυτά; Φαίνεται ότι τελικά υπάρχει νερό σε πολλές περιοχές, λίγους πόντους κάτω από την επιφάνεια του πλανήτη. Το νερό λόγω ατμοσφαιρικής πίεσης μπορεί να υπάρξει σε υγρή μορφή στον Άρη μόνο όταν η θερμοκρασία είναι μεταξύ 0 και 10 βαθμών Κελσίου. Επειδή, όμως η μέση θερμοκρασία του πλανήτη είναι πολύ χαμηλότερη, γύρω στους -60 βαθμούς Κελσίου, οι προσδοκίες για εύρεση υγρού νερού ήταν για πολύ καιρό μικρές, παρόλο που ήταν σχεδόν βέβαιο ότι κάπου έπρεπε να υπάρχει τουλάχιστον σε στερεή μορφή. Τα νέα ευρήματα όμως δείχνουν το νερό να ρέει σε πλαγιές κρατήρων σε θερμοκρασίες -23 βαθμών Κελσίου και να σταματά όταν η θερμοκρασία πέφτει χαμηλότερα. Πού οφείλετε αυτό; Όπως έδειξε η τελευταία αυτή δημοσίευση, όλα το μυστικό είναι στην ύπαρξη αλάτων στο νερό. Δηλαδή, όχι μόνο βρέθηκε νερό, αλλά είναι και «αλμυρό» κιόλας!

Η σπουδαιότητα αυτής της ανακάλυψης έχει τρεις κύριους άξονες:

Πρώτον, καθιστά την επανδρωμένη αποστολή και διαμονή στον Άρη πολύ πιο οικονομική, αφού το νερό για τη διαβίωση αλλά και για τα καύσιμα θα μας περιμένει εκεί.

Δεύτερον, η πιθανή γεωποίηση του Άρη είναι αρκετά πιο εφικτή και

Τρίτον, είναι πλέον πολύ πιθανή η εύρεση ζωής σε μικροβιακή (τουλάχιστον) μορφή στον κόκκινο πλανήτη.

Φαίνεται λοιπόν ότι η πρώτη επανδρωμένη αποστολή στον Άρη που ετοιμάζει η NASA για τα τέλη της δεκαετίας του 2030, πιθανόν να πραγματοποιηθεί και νωρίτερα!